"I więcej nic nie pamiętam" - spotkanie ze stołeczną aktorką, Aliną Świdowską
24.05.2024 r. w Miejskiej Bibliotece w Mszanie Dolnej odbyło się z spotkanie warszawską aktorką, panią Aliną Świdowską, córką Adiny Blady-Szwajger, legendarnej lekarki z warszawskiego getta.
To już drugie wydarzenie 3. edycji naszego projektu edukacyjnego "Opowieść o dwukulturowej, przedwojennej Mszanie Dolnej"
Trudno podsumować to spotkanie. Trudno, bo i wzruszenie trzyma za gardło, i właściwie, kto był jego bohaterem? Przyjechała do nas aktorka stołecznego teatru, tuż po premierze monodramu powstałego na motywach wspomnień jej matki: "I więcej nic nie pamiętam". Spektakl, w reżyserii Karoliny Kirsz, miał premierę zaledwie dwa dni wcześniej, 22.05.2024 r. w warszawskim Teatrze Żydowskim. Jego tytuł to "Nie chciała pamiętać". Bo tak, jak wspominaliśmy podczas spotkania, Adina Blady Szwajger uważała, że rzeczywistość getta, Zagłady, tej potwornej historii, jest nieprzekazywalna i przez wiele lat nie zdecydowała sie na napisanie wspomnień. Dopiero jej przyjaciel i współpracownik z ŻOB, Marek Edelman, nakłonił ją do pisania, gdy leżała poważnie chora na jego oddziale w łódzkim szpitalu.
Ale przecież nade wszystko było to spotkanie z nimi: bohaterkami i bohaterami warszawskiego getta. Licznymi, którzy zostali zamordowani i tymi nielicznymi, jak Adina czy Marek Edelman, którym udało się przetrwać to piekło. Nade wszystko zaś zapłakaliśmy nad losem setek, tysięcy dzieci, podopiecznych gettowych szpitali: przedwcześnie dojrzałych, często świadomych swego losu, zagłodzonych, dla których ostatnim gestem miłosierdzia było podanie morfiny, by złagodzić nieuchronną śmierć. I tak wielu innych wymordowanych, umierających na ulicach getta, w jego bunkrach i kanałach, w komorach Treblinki, Auschwitz i innych obozów zagłady.
Adina, z okien swojego szpitala, widziała Korczaka idącego z dziećmi na Umschlagplatz, ale i dziesiątki innych: lekarek, pielęgniarek, opiekunek z sanatoriów czy domów dziecka, którzy nie opuścili małych podopiecznych, mimo możliwości ratunku. Jak doktor Anna Braude-Hellerowa, Naczelna szpitala, czy wielu innych.
Sama Adina Blady-Szwajger, straciła w Zagładzie matkę, pierwszego męża, wielu bliskich i przyjaciół.
Pani Alina, jej córka, zaprezentowała nam fragmenty scenariusza wspomnianej sztuki, ale też swojej roli. Dzieliła się też osobistymi wspomnieniami o mamie, ojcu, babci - Stefanii Szwajger, dyrektorce przedwojennego warszawskiego gimnazjum, która tuż przed zabraniem jej na Umschlagplatz, na śmierć, czego była doskonale świadoma, ostatnim czułym gestem, zapisała znamienną, słynną kartkę, "testament" dla córki: "Kochanie, bądź zdrowa, nie popełniaj żadnych głupstw. Matka. Mocno Cię całuję, Stefana również. Miód zapłacony, bony wycięte". Ot, przedwojenna solidność! Ta fraza znalazła się w przejmującym wierszu Jacka Podsiadły: "Słup ze słów".
W naszym spotkaniu uczestniczyła wyjątkowo duża grupa zainteresowanych. Cieszyła obecność młodzieży z mszańskich szkół średnich oraz studentów i osób, które specjalnie przyjechały na to wydarzenie do Mszany. Goście żywo brali udział, zadając pytania, dopowiadając własne historie. Po spotkaniu, artystka podpisywała wspomnieniową książkę mamy i rozmawiała indywidualnie z uczestnikami. Została poczęstowana naszą tradycyjną, specjalnie upieczoną, piątkową chałką. Uczestnicy mieli także, jak zwykle, zapewniony poczęstunek i napoje.
Dziękujemy Pani Alinie za przybycie i zaprezentowanie tak niezwykłego przedstawienia.
Następne spotkanie w naszym projekcie odbędzie się 14.06.2024 r. o godz. 17:00 w Urzędzie Miasta przy ul. Piłsudskiego.
Wydarzenie objęła Honorowym Patronatem Burmistrz Miasta Agnieszka Orzeł - serdecznie dziękujemy. Także za obecność wiceprzewodniczącego Rady Powiatu, Pana Grzegorza Wójcika.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Narodowego Centrum Kultury EtnoPolska. Edycja 2024
Fot. Rachela Antosz-Rekucka, Henryk Musiał
