Nasza Fundacja na Gali Wolontariatu programu "Wspólnie dla Dziedzictwa" Narodowego Instytutu Kultury

W dniu 5 grudnia, z okazji Międzynarodowego Dnia Wolontariusza, w Kinie Kultura w Warszawie odbyła się Gala Wolontariatu „Wspólnie dla dziedzictwa”. Program ten związany jest z dotacjami grantowymi Narodowego Instytutu Dziedzictwa, którego i także i my jesteśmy beneficjentami, m.in. wydając monografię o cmentarzu żydowskim w Mszanie Dolnej i otaczając ten unikalny zabytek opieką. Fundacja Sztetl Mszana Dolna została zaproszona na Galę, gdzie prezentowano dorobek grup projektowych; reprezentował nas tam wiceprezes Fundacji Sztetl Mszana Dolna, Marek Rekucki i osoby współpracujące przy powyższym przedsięwzięciu. Niestety, wielu wolontariuszy nie mogło wziąć udziału, ze względu na obowiązki zawodowe.
W dotychczasowych siedmiu edycjach programu wnioski złożyło ponad 1100 organizacji, a ponad 270 otrzymało wsparcie finansowe. W realizację projektów zaangażowało się niemal 5000 wolontariuszy - w tym kilkunastu "naszych". Realizacja projektów możliwa jest dzięki dotacjom Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Planujemy udział w kolejnych edycjach, by efektywniej dbać o pamięć w naszym mieście.
Informacje o naszej monografii:
Cmentarz żydowski w Mszanie Dolnej
"I pamięć o nich nie ustanie u potomnych" (Est 9,28)
Autorka: Jolanta Kruszniewska
Autorka Przedmowy i Postscriptum pt.: „Jeszcze jedna szczególna macewa”: Urszula Antosz-Rekucka
Autorzy tłumaczeń na język angielski: Rachela Antosz-Rekucka, Jakub Antosz-Rekucki
Korekta język angielski: Jakub Antosz-Rekucki,
Korekta język polski: Kinga Antosz
Autorzy zdjęć: Jolanta Kruszniewska, Rachela Antosz-Rekucka,
Urszula Antosz-Rekucka, Dariusz Ptak
Recenzja merytoryczna: Ewa Gordon 
Copyright by Fundacja Sztetl Mszana Dolna. Wydano dzięki dofinansowaniu od Narodowy Instytut Dziedzictwa w ramach programu "Wspólnie dla dziedzictwa"
A oto recenzja monografii autorstwa judaistki Pani Ewy Gordon:
"Publikacja pt. „Cmentarz żydowski w Mszanie Dolnej”, autorstwa Urszuli Antosz-Rekuckiej i Jolanty Kruszniewskej, składa się z dwóch części: pierwsza część omawia normy prawa żydowskiego i obyczaje związane z funkcjonowaniem żydowskich cmentarzy, druga cześć to wnikliwa i dogłębna analiza poszczególnych, zachowanych do dzisiaj w Mszanie Dolnej macew. Jest to monografia z pogranicza historii, antropologii oraz kultury żydowskiej.    Dwuczęściowy układ pracy stanowi klarowną konstrukcję, gdzie pierwsza część jest niezbędna dla lepszego zrozumienia hebrajskich nagrobków opisanych w części drugiej. Jednocześnie publikacja ta jest próbą częściowego odtworzenia historii mszańskich Żydów, ich demografii i obyczajów – warto zwrócić uwagę, że na zachowanych macewach, obok zwyczajowo wypisywanych zalet, podkreślany jest często fakt, iż zmarły żył z uczciwej pracy rąk własnych, a śledząc użyte na nagrobkach cytaty można domyślać się, które z pobożnych ksiąg były popularne wśród mszańskich Żydów, choć ilość zachowanego materiału nie pozwala na wyciąganie daleko idących wniosków. W publikacji znajduje się także lista Żydów zamordowanych na tym terenie podczas Zagłady, jest to ważny akt ratowania ofiar od bezimienności, przywracający im pamięć i godność.

            Rozszyfrowanie hebrajskich inskrypcji na macewach, ich przetłumaczenie wraz z interpretacją symboliki płaskorzeźb, to efekt drobiazgowych badań Jolanty Kruszniewskej.

Poszczególne obiekty nagrobków opatrzone są przypisami odnoszącymi się do żydowskich obyczajów, co wskazuje na głęboką znajomość literatury i przedmiotu badań. Badaczka sięga także do zachowanych zapisów archiwalnych i odnajduje dokumenty z historii mszańskich Żydów. Jednak podstawą techniki badawczej jest przede wszystkim wiedza z zakresu języka hebrajskiego wraz ze znajomością źródeł oraz obyczajów judaizmu – dzięki temu badaczka w całym toku narracji w pełni panuje nad zgromadzonym materiałem, podziw budzi też ogrom pracy włożonej w odczytanie nierzadko szczątkowych już napisów nagrobnych. Wyniki badań, poprawność i przejrzysta forma opracowania oraz zasadność wniosków umieszcza tę pracę niewątpliwie na najwyższych poziomach publikacji tego typu.

            Zgodnie z tradycją żydowskie miejsce pochówku pozostaje cmentarzem na zawsze, a utrwalanie pamięci o zmarłych to szlachetny akt o wielowymiarowym znaczeniu. Na mapie żydowskiej przeszłości Polski także i Żydzi z Mszany Dolnej odzyskali swoje imiona".